चौतारी-चिन्तन

नेपाली समाजको मानसिक स्थिती बाटोघाटो, यात्रा, डबली, गाऊँघर र टोलहरुका चियापसलहरु र सामाजिक संजालहरुमा छर्लङ्गै देखिन्छ । त्यहाँ सुनिने कुराकानी र अभिमतहरुमा बौद्धिकता तर्कसंगतता जिज्ञासा भन्दा तल्लोस्तरका नेपाली जनजीवन कुरुप भोगाई र त्यसबाट उम्किने छटपटीको बिम्ब देख्न र सुन्न सकिन्छ । यो छटपटीलाई कहीलेकहीं प्रतिष्ठित भनिएका संचार साधनहरु र मिडियाम्यानहरुले पनि होस्टेमा हैंसे गरिरहेको पनि देखिन्छ ।  यो छटपटीको सोझो संबन्ध देशको अवस्थासंग पनि छ । अस्वस्थ राजनीतिले तल्लोतहको मानसिकतालाई पनि विकृत खण्डिकृत गरेको देखिन्छ । सही र गलतको पहिचानको पद्दती विस्थापित हुंदै गएको स्पष्ट देख्न सकिन्छ । त्यस्तै सत्य र असत्यको किटान गर्ने मामिलामा पनि छ । बहुदलीय व्यवस्थामा जनता सही र गलतको पहिचान गर्न सक्ने न्यायधिश बन्नसकेनन् भने त्यो व्यवस्थाले सार्थकता पाउन सक्दैन । त्यसैले दलगत प्यादाहरुको स्तरबाट जनतामाथि उठ्न नसकेसम्म राजनीति परिस्कृत हुन अब गाह्रो छ । नेतृत्वको तहबाट परिष्कृत हुने सहज बाटोमा अब विश्वास गर्न सकिने अवस्था विकृत भैसकेको छ । बिग्रेको राजनीतिले राज्यका अंगहरुमा नराम्रोस...

Nepali Congress is passing through the rift between internal interest groups within the party this time. Congress president Sher Bahadur Deuba also facing a crucial situation now because of the Mahasamiti meeting is to be near. Ramchandra Poudel, a second-ranked senior leader of the party, is heading a pressure group and trying to confine president Deuba. He has the blessing of the Koirala family in the last election. After the founder leader B.P Koirala, Congress was continuously under the impact of Koirala family until the lat Girijaprashad Koirala, the youngest brother of founder leader. In the meantime, Sekhar, Sasank, and Sujata: leaders from the Koirala courtyard are also trying to reestablish leadership in the party. Gagan Thapa, a youth role-model in the party was along with the group led by the Krishna Sitaula in past party election. Likewise, the party is dividing into three strong interest groups this time.   However, Mr. Deuba is in the stronges...

                                                                                                                                                मध्यकालिन सम्बन्ध (सन् १८१५देखि १९४७)  दोस्रो विश्व युद्धमा गोर्खाहरू    अठाहरौं शताब्दिमा मूलतः हिमालयको दक्षिणी पहाडी भेकमा पूर्व टिस्टादेखि पश्चिम कांगडा फैलिएको गोर्खा साम्राज्यमा विभिन्नरुपले नेपालीहरुको बसाईसराई व्यापक रुपमा भएको अनुमान गर्न सकिन्छ । त्यसै समयमा भारतीय प्रायद्वीपमा अंगे्रजी साम्राज्यको प्रभाव फैलिरहेको थियो । यी दई शक्तिहरु बीच ठूलो लडाई भयो । नवेम्वर १, १८१४मा बृटिस जनरल हेस्टिंगसले नेपाल विरुद्ध युद्धको घोषणा गरे । यो लडाई २ ...

                         मध्यकालिन सम्बन्ध (सुगौली सन्धिपूर्व)     असमिया लेखक एस.के. भुइयांले Anglo Assamese Relationमा बोगल नामक अंग्रेजलाई उदृत गर्दै लेखे अनुशार सन् १७७४— ७५ तिर तिब्बतको लासाबाट नेपाल र भूटान हुदै असममा सुन र चांदीको व्यापार हुने गरेको थियो । सन् १७८८तिरबाट असममा उठेको मोवामारिया विद्रोह दमन गर्न मणिपुरका राजा जयसिंहले पनि नसके पछि असमियाहरुले अंग्रेजहरुसंग सहायता मागे । लर्ड कर्नवालिसले विद्रोह दमन गर्न सन् १७९२मा क्याप्टेन वेल्सको नेतृत्वमा आफ्नो फौज पठाएर दमन मोवामारियाहरुलाई दमन गरेका थिए ।  आसामका नेपालीहरु बीच, देवी हेप्ने माआमरालाई हानीहानी लडायौं, फर्की आउंदा कामाक्षालाई कालो बोको चढायौ भन्ने पुरानो प्रचलित गीतबाट पनि सुगौली सन्धिपूर्व नै अंग्रेजी फौजमा नेपालीहरुको उपस्थिती रहेको र तिनीहरु अंग्रेज सैनिकका रुपमा आसाम पुगेको अनुमान गर्न सकिन्छ ।(असमर नेपाली समाज आरु सांस्कृतिर रुपरेखा, लेखक—मनबहादुर क्षेत्री, प्रकाशक.असम साहित्य सभा,योरहाट, असम, सन् १९८३)  असमका...

                                                                                                                 प्राचिन सम्बन्धः कामाख्या मन्दिर                                                                    द्वापरयुगमा राजा वाणासुरले राज्य गरेको शोणीतपुर अचेल तेजपुरका नामले पनि चिनिन्छ । कामरुपका नामले पुराणमा वर्णित यस क्षेत्रको नेपालसंग सम्बन्ध रहेको देखिन्छ । प्राचिन कामरुपको राजधानी प्रागज्योतिषपुर नै आधुनिक गुवाहाटी शहर भएको कुरा इतिहासमा पाईन्छ । यो शहर त्यसबेला विद्याको केन्द्र थियो ।  पुराणहरुमा मिथिलाको...