देश दुनियाँ

पोखरा नेपाल कै प्रमुख पर्यटकीय   शहर मध्ये एक भएको हुनाले त्यसलाई  छोडेर पोखराको विकास अधुरो रहने छ।     देशको दोस्रो ठुलो पर्यटकीय शहरका रुपमा परिचत पोखरा महानगरपालिकाले आगामी आर्थिकवर्षकालागि ७ अर्ब ५४ लाख रुपैयाँको बजट यहि असार १० गते सार्वजनिक गरेको छ । बजेटमा संघीय सरकारको अनुदान २ अर्ब ८९ करोड ७६ लाख ८० हजार प्राप्त हुने अनुमान गरिए पनि जेठ मशान्तसम्म २ अर्ब २७ करोड १८ लाख २६ हजार प्राप्त भै सकेको जनाईएको छ  भने आन्तरिक आम्दानी तर्फ २ अर्ब ९१ करोड ६३ लाख ७८ हजार अनुमान गरिए पनि जेठ मशान्तसम्म १ अर्ब ३५ करोड संकलन भएको उल्लेख छ । राजस्व आमदानीको निश्चितता भने असार मशान्तसम्ममा हुनेछ । हालसम्म ६५ प्रतिशत लक्ष्य हासिल भएको र त्यसबेलासम्म लगभग लगभग ८० प्रतिशत लक्ष्य हासिल हुने महानगरको अनुमान रहेको छ ।   बजेटले सडकसजांल र त्यसको स्तरोन्न्तीलाई उच्चप्राथमिकता दिएको देखिन्छ । तर, पर्यटन क्षेत्रलाई भने उपेक्षा गरिएको छ । महानगरको आन्तरिक व्यवस्थापनमा सुधारमा केही गर्ने प्रयास गरिएको भए पनि  त्यतिले मात्र पर्यटनलाई टेवा पुग्ने देखिन्न । ब...

नेपाल को ग्रामिण अर्थतन्त्र को विकास न भै समग्र विकास संभव छैन । रित्तिएको गाऊँमा जब युवाहरुको सुन्दर सपना फुल्न थाल्ने छ तब खेतबारीमा अन्न, तरकारी फलफूल खेती भरिभराउ हुनेछ । पाखापखेराहरुमा पशुपालन गरिने छ र शहरहरुमा तिनिहरुको पहुँच हुनेछ । उत्पादनहरुको पहुँच नेपाल बाहिरसम्म पुग्ने छ । तब मात्र देशको मुहार फेर्न सकिने छ ।   केही महिना पहिला पर्वत जिल्लाको फलेवासमा एउटा सामान्य चियापसलमा चिया पिउँदै गरेका ६०  वसन्त नाघेका  नन्दलालले यो पंक्तिकारसंग गरेको कुराकानीले नेपालको ग्रामिण क्षेत्रमा चल्दैआएको पारम्परिक आत्मनिर्भर अर्थतन्त्र कसरी छिन्नभिन्न भएछ भन्ने तस्विर देखाउँछ ।  काम गर्न नपर्ने र बसीबसी खानपुग्ने अवस्थालाई विकास भन्ने हो भने अहिले विकास भएको छ, भन्न पर्ला तर यो विकास हो जस्तो मलाई लाग्दैन— चियाको सुर्को पिउँदै उनले भने । त्यतिबेलै जिल्ला सदरमुकामबाट आएको बसले चिया पसल नजिक रोकिएर तीनबटा ग्यासका सिलिण्डरहरु र चामलका तीनवटा बोराहरु झार्यो  । समान झारेर त्यो बस लुंखु देउरालीतिर अगाडी बढ्यो । देख्नुभयो डेढ दशक पहिलेसम्म हामीले वर्षभरी खाना पकाउन...

अमरीकी  स्वार्थ का कहीं भी केन्द्रित होने से वहा अधिकतर द्वन्द का बीजारोपण होता देखा गया है । इस समय एशिया और आसपास उसकी नजर है।  चीन और भारत को चाहिए कि वे अमरीकी पैंतरेबाजी को समझते हुये आपसी फसले को कम करें । नहीं तो, एशिया में आनेबाले दिनो मे  कई जगह भयानक द्वन्द हो सकते हैं । फिलहाल एशिया पर बाहरी दुनियाँ की तकरीबन सभी मौजूदा और मुकाम की ओर आगे बढ रही  महाशक्तियों की पैनी नजर है । पूर्वी एशिया और प्रशान्त क्षेत्र में बढती रणनीतिक सरगर्मियों का यही मतलब निकाला जा सकता है । अगर कुछ अनहोनी नहीं होती है तो आनेवाले कुछ दशकों में ही एशिया विश्व का आर्थिक केन्द्र बनने की ओर अग्रसर है । इसी के चलते एशिया की भू—रणनीतिक महत्व ऐसी शक्तियों के लिए  निरन्तर बढता नजर आता है । शीतयूद्ध के समाप्ती के बाद रणनीतिक समीकरणों में आयी विखराव के बाद इस महाद्वीप में भूराजनीतिक समीकरण पुरानी से नई स्वरुप में ढल रहा प्रतीत हो रहा है ।   चीन की दूनियाँ में आर्थिक वृद्धि के जरिये फैलने की रणनीति, भारत का बढता अर्थतन्त्र और जापान की निरन्तर चलरही तरक्की से उत्पन...

ओली सरकार ले ल्याएका विधेयक हरु संसदमा पुग्न अगावै विवादित बन्दै आएका छन् । असन्तुष्ट पक्षले पनि विधेयकलाई परिमाजर्न गर्न लबिङ गर्न भन्दा सडकमा जुलुस लगाएर आफ्नो माग पुरा गराउने बाटो समातेको देखिन्छ । त्यसैले परिमार्जनकालागि सबै पक्षले एकअर्कालाई स्पेश दिएर संवादको थालनी गर्न आवश्यक छ ।    यतिबेला सरकारले ल्याएका विधेयकहरुलाई लिएर सडकमा आक्रोश छताछुल्ल भएको छ । अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको घाँटी निमोठ्न खोजेको, संस्कृतिको मास्न खोजेको जस्ता संगीन आरोपहरुको सामना सरकारले गरिरहेको छ । बदलिएको अवस्थामा समयानुकुल विधेयकहरु ल्याउनै पर्ने वाध्यता सरकारमाथि छ । चलिआएका नियम कानुनहरुले वर्तमानलाई संबोधन गर्ने कुरै भएन । लामो अराजकताबाट गुज्रिएको देशलाई समाल्ने दायित्व वर्तमान सरकारको नै हो । सरकारले यो वा त्यो बाहनामा यसबाट पन्छिन मिल्ने अवस्था छैन । आफ्नो अनुकुल नभए जस्तोसुकै कुरा पनि मान्दिन भनेर हठ गर्ने प्रवृती हामी कहाँ नभएको होईन । सरकारका विरोधीहरु मात्र नभएर व्यवस्थालाई नै विफल भएको देख्न चाहने प्रवृतीको चलखेल पनि प्रसस्तै भएको देखिन्छ । यो अवस्थाको हेक्का सरकार र अरु स...

Nepal is in high risk of global warming that is affecting the environment year by year. The lifestyle of the denizens Mustang also changing with new development.             Last month a denizen of Mustang, Finzo Gurung of 35 years was roaming in Lakeside, Pokhara one of the natural tourist hub city of Nepal. He used to visit Pokhara once or twice in the year, especially in the winter season. He was looking very keenly to the Barahi Temple amid in the Fewa Lake. On my curiosity, he replied with a noble-looking smile that he likes to see the Temple like floating on the water in the lake. I expend for about half an hour with him. His two sons and a daughter were at home Mustang located at Himalayan rang with his aged parents. He traditionally involves caring yaks and apple trees. Except this, he cultivates potato oats in the field. The verities of foods and testes were also limited.      His home is traditionall...

२०१९ के लोकसभा चुनावों ने भारतीय  जनतापार्टी की जीत ने बिपक्ष की अन्य  सभी राजनीतिक शक्तियो के साथसाथ कम्युनिस्ट ताकतों को  भी सकते में डालदिया  है।   भारत में २०१९ में हुये सत्रहवें लोकसभा चुनावों के नतिजों ने कम्युनिष्टों को और भी खराब स्थिती पर पहुँचा दिया है । कम्युनिष्टों के पास भारतीय आमलोगों के पक्ष में धर्मनिरपेक्षता, आर्थिक सबलिकरण, सुशासन और समानता जैसे मुद्दे परम्परा से ही रहे हैं, फिर भी उनको जनता क्यों क्रमश नकार रही है — सोचनिय बात है । इससे यही सिख मिलती है कि अकेले मुद्दों का सही होना ही संसदीय राजनीति में सफल होना नहीं है उस में जनता भरोसा का होना भी महत्वपूर्ण है । संसदीय लोकतन्त्र में हिस्सेदारी करते आरहे सीपीआई, सिपिएम और सिपीआई एमएल जैसे कम्युनिष्ट पार्टियों के लिए चुनावी असफलता उनके अन्दर की खामियों की ओर ईशारा करता है ।   इन चुनावों में दक्षिणपंथी भारतीय जनता पार्टी के भगवा रंग में इस कदर भारत रंग गया कि उसके सभी विपक्षों की हैसियत तकरीबन हासिये से बाहर दिखाई देता है । भाजपा के पास बहुसंख्यक भारतीयों के पक्ष में मुद्द...

नेकपाको  नेतृत्वमा अराजकता व्याप्त छ । त्यसलाई  ओली र प्रचण्ड ले बेलैमा मनन गर्नु जरुरी छ  ।    भारतका नवनियुक्त  विदेशमन्त्री जयशंकर भन्दा नेपालीहरूले आफ्नै देशभित्रका विकृतिसंग सतर्क रहन उचित हुनेछ  । उनी मोदीका मोहरा मात्र हुन । नेकपा अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री ओली  नवनिर्वाचित भारतीय प्रधानमंत्री नरेन्द्र दामोदर मोदीको शपथग्रहण समारोहमा निम्त्याईएका नेपालका प्रधानमंत्री खड्गप्रसाद ओली दिल्लीबाट फर्किनसक्दै यता नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका अर्का अध्यक्ष प्रचण्डले एउटा अन्तरवार्तामा आलोपालो प्रधानमंत्रीको पुरानो कुरा उठाउदै अब आफ्नो प्रधानमंत्री बन्ने पालो आएको संकेत गरी  सनसनी मच्चाए । उता दिल्लीमा नरेन्द्रमोदीले आफ्नो प्रथम चरणको मन्त्रिमण्डलमा विगतमा नेपालमाथि नाकाबन्दी लगाउने भारतीय टीमका प्रमुख मध्येका एक  पूर्वविदेश सचिव सुब्रम्हण्यम जयशंकरलाई विदेशमंत्रीमा नियुक्त गरेपछि यता नेपालीहरु झस्किए ।                           प्रचण्डको भनाईको संकेत   ने...