चौतारी-चिन्तन

चीन माथि अमेरीका र उसको प्रचार शंयन्त्रले अमेरीका लाई लिएर लगाउँदै आएको आरोप अमेरीकामा कोरोना संक्रमणको संकट बढ्दै जाँदा कुन रुप लिने  हो हेर्न बाँकी छ । पछिल्लो पटक चीनसंग मिलेर महामारीसंग लड्ने कुरा सी र ट्रम्पबीचको फोनवार्तामा भएको छ ।   गत दिसम्बरको अन्ततिर चीनको उहानमा रुघा खोकी र ज्वरोको प्रकोप फैलियो । चल्तीको उपचारले त्यो निको नभएपछि सबै सतर्क भए । दिसम्बर ३०मा उहान केन्द्रिय अस्पतालमा कार्यरत  नेत्र चिकित्सक ली वेनलियाङले सामाजिक संजाल उईच्याटमा आफुले सातजना संक्रमितहरुका  रिपोर्ट हेर्दा क्ब्च्क्  घातक भाईरस पोजेटिभ देखिएको भन्ने स्टाटर लेखेपछि ३ जनवरीमा उहान पुलिसले उनलाई कपोलकल्पित कुरा गरेको भन्दै गिरफ्तार गरेको चाईना डेलीले समाचार दिएको थियो । उनले १० जनवरीसम्म अस्पतालमा काम गरेका थिए । त्यसपछि उनि कोरोना संक्रमित भएका थिए । उनले १ फरवरीमा सामाजिक संजाल उईबोमा आफु कोरोनाबाट बिरामी परेको सबैलाई जानकारी गरेका थिए । उनको यो पोष्टमा ४लाख चिनियाहरुले स्वस्थ्य लाभको कामना गरेका थिए । अस्पतालमा सघन उपचार हँदै गर्दा ६फरवरीका दिन बिहान २.५८...

कोरोना को महामारीले विश्व निल्न खोजेको बेला चीन र अमेरीका बीचको विवाद रोम जलिरहँदा निरोले बाँसुरी बजाए जस्तै हो । रोम जल्दा निरो जलेनन् होला तर बाँसुरी उस्ताद डोनाल्ड ट्रम्प र सहउस्ताद सी जिम्पिङ नै कोरोनाको आगोबाट बच्लान् ।   वैज्ञानिकहरुले सार्स प्रजातिको ठह¥याऊदै किटान गरेको कोविद—१९ कोरोना भाईरसको अर्को नाम हो । यसका अरु पनि उपनामहरु जस्तै उहान भाईरस, चिनिया भाईरस, कुङफु भाईरस आदि । विशेषगरि शुरुका दिनहरुदेखि नै अमेरीका र युरोपतिर त्यहाँ रहेका चिनिया प्रवासीप्रति स्थानियहरुको आक्रोश बढ्दै गएको छ । चिनिया लगानीमा रहेका व्यापारिक प्रतिष्ठानहरु अधिकाँश बन्द गरिएका छन् । यो आक्रोशलाई केही अमेरीकी अधिकारीहरुले झन् हवा दिएका छन् । स्थानियको आक्रोशमा चिनिया मात्र होईन एशियालिप्रति पनि लक्षित हुँदै गएको छ । एशियाली विद्यार्थीहरुलाई शैक्षिक संस्थाहरुमा “भाइरस” “महामारी” भन्दै अवहेलना गर्न थलिएको समाचारहरुले उल्लेख गरेका छन् ।                          ...

कोरोना फैलाव  विरुद्ध गरिएको लकडाउन को केही स्थानहरूमा उल्लंघन हुनुले समस्या समाधान नहुने संकेत देखिदै  छ।    कोरोना महामारीको विरुद्ध नेपालले लकडाउन  गरेको आज दोस्त्रो दिन । हिजो पहिलो दिन मिश्रित भएर बित्यो । घरमा सिमित भएर बसेको यो शायद यो नै पहिलो अनुभव थियो । राजनीतिक रुपमा अत्याश लाग्दो गरी आयोजन गरिने नेपालबन्द त भोगिएकै हो । यस्ता बन्दहरुमा सबै बन्द भएको बेला पनि सडकमा हिंड्न र साथी भाईसंग भेटघाट गर्नु समय कटाउने राम्रो माध्यम हुन्थ्यो । तर यसपटक बहिर निस्कन नहुने कुराले घरमा बसिरहन सहज भने भएन । लकडाउनको खबर पहिलो पटक सुन्दा म पोखराको लामा गाऊमा भाईसंग बसेर पोखराको दृश्याबलोकन गर्दै थियौं । त्यतिबेला लकडाउनको पहिलो दिन ब्लगमा कोरोनाको नियमित अपडेट लेख्ने र राजीव मल्होत्रा र अरबिन्दन निलकन्दनको BREAKING INDIA पढ्ने वा सिमोन द वोउआरको SECOND SEX को बाँकी अंश सिद्धाउने विचार गरेको थिएँ । तर दिन कोरोनाको लिला हेर्दा र सुन्दा किताब खोल्ने मनस्थिति नै भएन । दोस्रो दिन पनि उस्तै बित्यो । साथी उहि मोवाईल र टीवी । हिंडडुल नभएर होला आज शरीर भारी भएको छ । ...

कोरोनाको प्रकोप को यो समयमा  सबैले समन्वय र सहकार्य नगर्ने हो भने विपद निश्चित छ। सरकारले उचित  व्यवस्थापन र नीति नियम बनाउने हो।  पालन गर्ने जनताले हो।     हिजो अर्थात् मार्च २२ तारीख अचानक एउटा झस्काउने खबर केही संचार माध्यममा आयो । वीरगंजका व्यापारी उपचारकालागि पटना रेफर भएका र त्यहाँको परिक्षणले उनि कोरोनाबाट संक्रमित देखाएको भन्ने खबर नेपालीहरुकालागि सन्त्रास र दुःख दुवै दिने खालको थियो । यो खबर दिने संचार माध्यमहरुले जिल्लाका आधिकारीक व्यक्तिबाट पुष्टि भएको उल्लेख पनि गरेका थिए । यसैले धेरैले यो खबरलाई अफवाह नभएर सबैलाई सचेत तुल्याउने उद्द्श्यले फैलाउने प्रयास पनि गरे । असम्भव नभएको तर अप्रत्यशित यो खबरप्रति अधिक चासो नहुने कुरै भएन । फेरि अर्को सुखद समचार पनि आयो कि ती संक्रमित भनिएका व्यक्ति नेगेटिभ प्रमाणित  भए । समाचारले मानिसहरुलाई सचेत बनाउला भनेर आफ्नो पोष्टमा राख्नेमा म पनि एकजना थिएँ । जब त्यो समाचार असत्य भएको प्रतिसमाचार आयो तब ग्लानीबोध गरिरहेको म हर्षित भएँ । ती व्यक्तिलाई स्वस्थ्य लाभको कामना । अपडेट कोरोना   आजभोलि...

  कोरोना चीनमा नियन्त्रणतिर झरेको छ भने युरोप तिर यसको संक्रमण मा तीव्र वृद्धि देखिएको छ । यतिबेला कोरोनाको डरलाग्दो संक्रमण इटालीले भोगिरहेको छ  । यस संक्रमणको उदगम भनिदै आएको चीन भन्दा पनि डरलाग्दो नियति भोगिरहेको छ इटाली । प्राचिन इतिहास साक्षी मानिने रोम शहर हेर्न संसारभरिका पर्यटकहरुको घुँईचो लाग्ने यो शहर यतिबेला सुनसान छ । पुरै ईटली क्वारेन्टाईनमा छ । कोरोनाबाट मर्नेहरुको कुल संंख्या ३४ सय ५ पुगेको छ । चीनको भन्दा यो संख्या २ सय ४३ ले बढी छ । यो पछिल्लो आँकडा हो । अहिले कोरोनाको संक्रमण संसारका १ सय८३ देशमा फैलिईसकेको छ ।    कोरोना  भाइरसको संक्रमण बारे आज २०मार्चका दिन विभिन्न समाचारहरुमा सार्वजनिक गरिएको अपडेट अनुशार संसारभर कोरोनाबाट मृत्यु हुनेको संख्या जम्मा १० हजार ४ सय ४९ पुगेको छ । यस मध्ये ४सय २१ जनाको मृत्यु पछिल्लो २४ घंटामा भएको छ ।   १९ मार्चको अपडेटमा कुल संक्रमण २लाख २७हजार ५सय ७१ देखाईएको थियो भने २४ घंटामा नै त्यो संख्या बढेर २लाख ५५ हजार १सय ९४ पुगेको छ । एक दिनको फरकमा २लाख ७६हजार ७७ को कोरोना संक्रमण विश्वमा बढ...

कोरोना भाइरस को संक्रमण चीन बाहिर द्रुत गतिमा फैलिंदै छ । इटली र इरान अहिले संक्रमणको डरलाग्दो स्थितिको सामना गरिरहेका छन् । कोरोना भाइरसको प्रकोप अब लगभग विश्वभरीका अधिकाँश देशहरुमा फैलिसकेकोे छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन WHO ले मार्चको दोस्त्रो साता यसलाई महामारी घोषित गरिसकेको छ । यससंगै संक्रमण विरुद्धको सक्रियता विश्वका सबै देशहरुमा देखिएको छ । गत फरवरी ११ देखि यो भाईरसलाई CRONA-19 को नाम पनि दिईएको छ । विश्वमा १९ मार्च २०२०मा आएको अपडेट अनुशार  ९हजार ३ सय ३ मानिसहरुको यो महामारीबाट ज्यान गएको छ भने  २लाख २७ हजार ५ सय ७१ मानिसहरु संक्रमित भएका छन् । यसमा पछिल्लो संक्रमण संख्या १ लाख ३२ हजार २ सय ९७ रहेको छ । चीन्ताजनक   अवस्थामा नरहेका संक्रमितहरुको संख्या १लाख २५ हजार ३ सय ५९ रहेका छन् भने ६ हजार ९ सय ३८ जना चिन्ताजनक अवस्थामा छन् । ८५ हजार ९ सय ७१ जना कोरोना संक्रमितहरु स्वस्थ्य लाभ गरी घर फर्किएका छन् ।  यो संख्यामा ठूलो हिस्सा चीनको छ ।  हालसम्म यो संक्रमण विश्वका १ सय ६२ देशमा पुगेको छ । उपचारमा रहेकाहरु मध्ये ६ प्रतिशतको स्थिति भने अ...

 दिल्ली लाई खुशी राख्न पर्ने दायित्व र विदेशी शक्तिसंग झुक्दै आएको भन्दै सिंहदरवार लाई समेत  शंकाको घेरामा राख्दै आएका बहुसंख्यक नेपालीहरुको मतको दोधारमा नयाँ राजदूत विनयमोहन क्वात्रा ले काम गर्नु पर्ने देखिन्छ ।  विनयमोहन क्वात्रा नेपालकालागि भारतीय राजदूतका रुपमा नियुक्त भएर दिल्लीबाट काठमाण्डौ आएका छन् । महामहिम राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी समक्ष आफ्नो ओहोदाको प्रमाणपत्र पेश गरेर लैनचौरको बागडोर उनले सम्हाली पनि सकेका छन् । आफ्नो कार्यकाल पुरा गरेर पूर्वराजदूत मंजिव सिंह पुरी फर्किए पछि सोही स्थानमा क्वात्राको आगमन भएको हो । नेपाललाई विषेश महत्व साथ हेर्दै आएको  भारतले आफ्नो दृष्टिमा कुशल कुटनीतिज्ञलाई नेपालमा राजदूतका रुपमा नियुक्त गर्दै आएको छ । यस परम्परालाई हेर्दा पनि तीस वर्ष भारतको कुटनीतिक क्षेत्रको अनुभव संगालेका राजदूत क्वात्रा नेपालका सन्दर्भ पनि कुशल कुटनीतिज्ञ ठहरिएलान भन्ने आशा गर्न सकिन्छ । नेपालमा चीन अमेरीका र अन्य विदेशी राष्ट्रहरुको बढ्दो स्वार्थका कारण र भारतले आफ्नो निम्ति पनि अति संवेदनशील मान्दै आएको नेपालमा सक्रिय उपस्थितिको...

चोट वही की जाए जहाँ करना  चाहिये। कोरोना भाईरस संभावित संक्रमण के बीच इसबार भी आठ मार्च के दिन विश्व नारी दिवस मनाया गया । सोसियल मिडिया पर नारी स्वतन्त्रता के पक्ष में काफि कुछ कहा लिखा गया । अखबारों ने भी कमोबेश इसी धर्म को निभाया । हम जब स्कुलों में पढते थे तब इसी दिन गुरुजन सारे बच्चों को इकट्ठा कर आठ मार्च की महत्ता पर हमें सुनाते थे । हम सुनते तो थे परन्तु समझ नहीं पाते थे । बादवाले सालों में हम बातों को थोडा समझते गये । तब लगता था वाकई मेरी प्यारी माँ जिन के गोद में मैं पला हुँ  उन पर औरत होने के कारण इतना बडा भेदभाव किया जाता है ? मुझे प्यार दुलार करनेवाली मेरी दादी, नानी फुफी मौसी और स्कुल में मुझे पढानेवाली गुरुमा सभी औरतें ही तो हैं । क्या वे भी अत्याचारों को झेल रही है — मुझे विश्वास नहीं होता था । अब मैं उस अज्ञानता में रमणवाले स्वर्णकाल को दूर अतीत में छोड आया हुँ  । तब के मेरो अपने मेरे पास अब मौजूद नहीं हैं कि मै अपनी इस समय की बात उन्हे कह सकुँ । अगर वे होतीं तो मै उनके आँचलों में बारी बारी से चेहरा छुपा कर रो लेता । शायद मैं अपना दुखडे की अपेक...

दिल्ली दंगों को भले ही साम्प्रदायिक नजरिये से देखने की कोशिसें हो रही है परन्तु इसका बुनियाद सियासी शामियानों के आसपास नजर आता है । आम लोगो का कत्लेआम के वजाये इसका समाधान उन्ही शामियानों मे ढुंढना उचित होगा ।  यमुना नदी के किनारे अवस्थित भारत की राजधानी दिल्ली पिछले दिनों दिल दहला देनेवाली हिंसा के चपेट में आ गया । भारत का दिल, दिलवालों की नगरी के नाम से पहचान बना रहा इस शहर पर जो बिता वह अकल्पनीय है । तीन दिन तक शहर के उत्तरपूर्वी हिस्से में चली खूनी दंगों में २७ फरवरी तक ३८ लोगों की मौत हो चकी है । यस संख्या और अधिक होती जा रही है । कई महिलाओं का सुहाग उजडा, कईयों के गोद सुने पड गये । कई वेवारिश हो गये । आगजनी में करोडों की क्षती हो गई । बचे लोग भी दहशत के कारण बसेरा छोड रहे हैं । आपसी सद्भाव के माहौल एकाएक बिखर गया ।  फिलहाल २४ फरवरी शाम से स्थिति में क्रमश सुधार होने के खबरें मिल रहे हैं । अबतक संदिग्ध १३० लोगों को हिरासत में ले लिया गया है और ४८ लोगों पर एफआईआर दर्ज किया जा चुका है । सरकार की तरफ से पिडितों कों राहत देने की कोशिशें की जारही है । ठिक इसी समय भा...